Türkiye'nin birçok bölgesinde yetişen kapari halk arasında gebereotu diye isimlendirilen bir bitki çeşididir.
Kapari Bitkisi Nedir? Ne İşe Yarar?
Gebereotu Akdeniz iklimi özelliklerinin çoğunlukta olduğu yerlerde yetişmektedir. Batı Anadolu'da yer alan iller, Doğu Karadeniz, Orta Anadolu'da bulunan Tokat ve Güneydoğu bölgelerinde yetişmektedir. Çalımsı yapıdadır ve yatık, dik şekillerde büyür. Güneşin olduğu alanları seven bu bitki potasyum, kalsiyum, fosfor gibi zengin killi, kalkerli toprak türlerini benimsemektedir. Dolayısı ile güneye doğru olan yamaç kısımlarda kendi başına yetişerek gelişme özelliğine sahiptir.
Kapari Nasıl Yetişir? Nerede Bulunur?
Geldiği familya ismi Capparaceae'dir. Doğa içerisine kendi başına yetişebilen kapari bitkisinin üretilme tarzı genel olarak tohum yöntemidir. Tohumları ise Eylül ve ağustos ayında meyvelerinden elde edilmektedir. Ayrıca şekil olarak karpuzcuğa benzer. Bu karpuzcukların içerisinde ise mercimek büyüklüğünden daha küçük ve olgun kahverengi renkte tohumlar bulunmaktadır. Bu tohumlar suyla yıkanarak güneş altında kurutulmaktadır. Tohumlar mart ayının sonunda ekilmektedir.
Kapari Fidesi Nasıl Yetiştirilir?
Fidan için hazırlanan harçta ormandan alınan toprak, ince bir eleğin içinde elenmiş olan eşit ölçüdeki yanmış koyun gübresi ve yıkanmış olan dere kumu bulunmaktadır. Fidelikler toprak seviyesinden on ila on beş santimetre yüksekliğinde düz hazırlanır ve on beş ila yirmi santimetre mesafeyle, on santimetre derinliğinde olan karıklar açılır. Tohumlar fideliğe karık sırtına ekilmektedir. Sonrasına karıkların içerisine su verilmektedir. Fidelik düzenli bir şekilde sulanmadığı zaman yabancı otlar meydana gelebilmektedir. Tohumlar tahmini olarak yirmi beş ila otuz gün içinde çimlenmektedir. Çıkmasından sonra ise bütün yaz süresince ilaçlama, otların alınması ve sulama işlemlerinin düzenli bir şekilde yapılması gerekmektedir. Fidelerin sürgünlerinin kuruması ile Aralık ve Kasım aylarında toprak seviyesinden kesilmelidir. Kalan yerlerin üstleri toprak ile örtülür. Çiçeklerin tomurcuk kısımlarında bol seviyede protein ve vitaminin olduğu söylenebilir.
Kapari Bitkisi Nerede Kullanılır?
Kapari konserve şeklinde hazırlanabilmektedir. Bu şekilde pizza üstüne, turşu, av etlerinin yanına, salata olarak ve garnitür halinde tüketilmektedir. Doğanın içerisinde bulunan bu bitkinin tomurcukları toplanarak kavanozun içinde yüzde yirmilik tuzlu suyun içinde 3 ay bekletilmektedir. Sonrasında ise içine sirke eklenir ve 10 günden sonra yenilenerek lezzeti çok hoş bir hale gelmektedir. Baharat olarak kullanılmaktadır. Özel bir şekilde kebere turşusu yapılır. Bu turşunun besinlere güzel bir tat verdiği bilinir. Lezzetinin buruk, ekşi ve tuzlu olmasından dolayı iştah açma özelliğinin olduğu söylenebilir. Kullanıldığı alanlar arasında balık, et ürünleri, sebze ve salatalar vardır. Kullanım alanlarının artması ile bitkinin tomurcuklarının toplanma hali yaygınlaşmıştır. Hal böyle olunca bu bitkinin tohumları önemli ihraç ürünlerinden biridir. Kapari bitkisinin sertleşmiş olan kök ve dalları ise boyacılık sektöründe kullanılmaktadır. Ayrıca bu bitkinin sağlık açısından birçok faydasının olduğu ve çeşitli sağlık problemlerinin giderilmesi için bitkiden yararlanıldığı belirtilmektedir.