Kayaç Nedir? Nasıl Oluşur? Nerede Bulunur?

Doğada büyük bir yere sahip olan kayaç, bir ya da birkaç mineral ile oluşan, insanlık tarihinin hemen her noktasında yer alan bir kütle olarak betimlenmektedir.

Kayaç Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Mineral topluluğu olarak tanımlayabileceğimiz kayaç, çok uzun yıllar içerisinde meydana gelen bir yapıdır. Çözünebilir bir yapısı bulunan bu kütleler aşınmaya karşı güçlü bir savunma ve direnç meydana getirmektedir. genel olarak göl ve akarsu incelemelerinde kayaçlarda yararlanılmaktadır. Bu yapıların tam olarak incelenmesi ve detaylandırılması aynı zamanda inşaat mühendisliği için yüksek potansiyele sahiptir. Çevremizde bulunan bina ve köprü gibi farklı yapıların her birinde kayaçlardan yararlanılmaktadır.

Minerallerin bir araya gelmesi ile oluşan kayaçlar aynı zamanda mineral ile birtakım taş parçalarının birleşmesi sonucunda da oluşabilmektedir. Katı bir birikinti halinde olan bu kütleler, yer kabuğunun jeolojik gelişiminin izlerini taşımaktadır. Bu yapılar, mineral yapılarına, içerisinde yer alan bileşenlerin dokularına, kimyasal bileşenlere ve oluşumuna katkı sağlayan etmenlere göre çeşitlendirilir ve sınıflandırılırlar. Genel olarak kayaç türleri 3 ana grup içerisinde incelenmektedir. Magmatik kayaçlar, başkalaşım kayaçları ve tortuldur Bu sınıflandırma genel olarak büyüklük sıralamasında göre yapılan bir çeşitlendirmedir. Kayaçlarla ilgilenen bilim dalına petrografi ismi verilmektedir. Ayrıca bir kayacın başka kayaca döndürülmesi gibi döngüler de söz konusu olabilmektedir.

Kayaç Nasıl Oluşur? Nasıl Meydana Gelir?

Dünyamız 4.5 milyar yaşındadır. Kayaçlar da aynı şekilde dünya ile aynı yaşa sahiptir. Yani dünyanın ilk oluşumundan itibaren günümüze kadar gelmiş olan yapılardır. Yani bu bakımdan değerlendirdiğimiz zaman ilk kayaç oluşumları dünyanın yer kabuğunun soğuması sonrasında meydana gelmiştir. Kayaç döngüsünün ve oluşumlarının dünyanın iç yapısı ile doğrudan bağlantılı olduğunu belirtmek mümkündür. Bu yapılar en önemli özelliği sahip olduğu rengin, direncin ve diğer tüm özelliklerin içerisinde yer alan ve oluşumunu sağlayan minerallerden almış olmasıdır.

Rüzgarlar kayaçların aşındırılmasına neden olabilmektedir. Gece ile gündüz sıcaklık ve soğukluk farkı da bu yapılarda değişiklik meydana getirmektedir. Oluşumlarına da etki edebilmektedir. Bazı kayaç çeşitleri çok değerlidir. Bunlar için maden açılmakta ve birtakım özel çalışmalar ile bunlar dışarı çıkartılmaktadır. Altın, yakut, elmas gibi farklı değerli kayaç türleri bulunmaktadır.

Kayaç Nerede Bulunur? Nereden Çıkarılır?

Bu yapılar daha çok kentleşmenin görülmediği yerlerde bulunmaktadır. Gökdelen ve şehirleşmenin bulunmadığı yerlerde bu tarz mineral topluluklarından meydana gelmiş kütlelere rastlamak mümkündür. Yamaçların ücra yerleri, vadi araları, yeraltı gibi yerlerde kayaçlara rastlamak mümkündür. Doğada yaklaşık olarak 45 tane kayaç çeşidi bulunmaktadır. Kayaç nereden çıkarılır sorusu bu bağlamda değişkenlik arz etmektedir. Örneğin magmatik kayaçlar yerin derinliklerinde bulunmaktadır.

Kayaçlar Nerede Kullanılır? Kullanım Alanları Nelerdir?

İlk çağlardan günümüze değin kayaçların kullanım alanı değişiklik ve devamlılık göstererek ilerlemiştir. Günümüzde inşaat malzemesi olarak kullanılmaktadır. İnşaat sektöründe kum, taş, kil, kireç taşı ve çimento gibi farklı malzemeler için kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra boya, plastik,kauçuk üretiminde dolgu ve alçı amacı ile tercih edilebilmektedir.