Aort Yırtılması Nedir? Belirtileri Nelerdir? Neden Olur?

Vücudun en büyük atardamarı olan aort; kalbe, beyne ve diğer organlara kan pompalanmasını sağlayan bir damardır. Aort yırtılması, damarın iç kısmında meydana gelir ve aort diseksiyonu olarak isimlendirilir. Aort damar yırtılmasında ölüm riski, yırtılma nedenleri gibi konularda bilgi almak ve bu sağlık sorunu hakkında ameliyat detaylarını öğrenmek için yazımızı okumaya devam ediniz.

Aort Yırtılması Nedir? Nasıl Olur?

Çoğunlukla 40 yaşından sonra yüksek tansiyon problemi olan kişilerde meydana gelen aort yırtılması, kadınlara oranla erkeklerde yaklaşık olarak 2-3 kat daha fazla görülen ve hızlı tanı, tedavi gerektiren tıbbi bir rahatsızlıktır. Sırt ve göğüs bölgesinde aniden gelişen bir ağrı ile kendini hissettiren bu rahatsızlık, kalp krizi, çoklu organ yetmezliği ve hatta ölüm gibi sonuçlara neden olabilmektedir. Aort damarının herhangi bir nedenle yırtılması ve duvar içerisine kan dolması ile meydana gelir.

Aort damarı 3 tabakadan meydana gelmektedir. İç katmadan yırtılma meydana geldiğinde, aort damarından yüksek basınç ile geçen kan, yırtılan iç katmandan da orta tabakaya akar. Bunun sonucunda aort damarının içerisinde yer alan kan vücut boşluğuna akmaya başlar. Bunun sonucunda kişi aniş şoka girebilir ve ölüm meydana gelir. Aort damar yırtılması ölüm riski barındıran bir durumdur. Vücudun geneline kan taşıyan ve organları besleyen aort damarında meydana gelen bir anormallik vücudun genelini etkilemektedir.

Kardiyovasküler bir rahatsızlık olan aort yırtılması, genel olara kötü seyirli ilerlemektedir. Bu rahatsızlık Stanford sınıflaması ve DeBakey sınıflaması olmak üzere 2 şekilde görülmektedir. Stanford sınıflandırması tip A ve tip B olmak üzere ikiye ayrılır. Tip A çıkan aortta meydana gelen yırtılmadır. Tip B ise inen aortta ki yırtılmadır. DeBakey sınıflandırması ise tip 1,2,3 olmak üzere sıralandırılır. Tip1 çıkan aort, aortik ark ve inen aortta meydana gelen yırtılmadır. Tip 2 sadece çıkan, tip 3 ise sadece inen diseksiyonu tanımlar. Günümüzde en fazla DeBakey sınıflandırması kullanılır.

Aort Yırtılmasının Belirtileri Nelerdir?

Yaklaşık olarak %40'ı ölümle sonuçlanan aort yırtılmasının belirtileri şu şekildedir:

• Göğüs bölgesine aniden gelen, yırtılma tarzında bir ağrı meydana gelir.
• Göğüs kemiğinin hemen arka tarafında bir ağrı meydana gelir.
• Ağrılar genellikle yayılma özelliğine sahiptir.
• Nefes darlığı ve beraberinde bayılma görülür.
• Kan basıncında artma ya da azalma meydana gelir.
• Taşikardi yani kalp çarpıntısı oluşur.
• Kol ve bacaklarda kan basıncında farklılık görülür.
• Ses kısıklığı, terleme ve halsizlik meydana gelir.

Şiddetli ağrılar ile kendini gösteren aort yırtılması istirahat ya da pozisyon değişimine bağlı olarak düzelme göstermez. Damar yırtıldığı zaman görme kaybı ya da felç meydana gelebilir. Ağrı tek bir bölgede de vücudun farklı yerlerinde hissedilebilir.

Aort Damarı Yırtılması Neden Olur?

Aort yırtılmasında yırtılmaların yaklaşık olarak %70'i kalpten çıkan ilk yerde, %10'u kol ve beyne kan taşıyan damarların olduğu yerde, geri kalan %20'si ise vücudun alt taraflarına kan taşıyan damarlarda meydana gelmektedir. Bu rahatsızlığın temelinde yatan durum yüksek tansiyondur. Yüksek tansiyon hastalarında damar içerisinde gerilim artar ve yırtılma meydana gelir. Aort anevrizması, tansiyonun yükselmesine neden olan etkenler, hapşırma, zorlu bir şekilde ıkınma sonucunda damar içerisindeki gerilimin artmasına bağlı olarak meydana gelebilir. Trafik kazası, yüksekten düşmek, doğumsal kap hastalıkları, şeker hastalığı, genetik bağ dokusu hastalıkları, kalıtımsal damar hastalıkları, dokuların zayıflamasına neden olan hastalıklar, sigara ve uyuşturucu kullanımı bu duruma neden olabilir.

Aort Diseksiyonu Tedavisi Var mı?

Çok hızlı gelişen ve ani ölüme neden olabilen aort yırtılması tedavisi hızlı ve doğru şekilde uygulanmalıdır. Genel olara doğru zamanlama ile hastalar ameliyata alınırlar. Ameliyatta beyni korumak önemlidir. Beyin ne kadar korunursa ameliyat o k adar başarılı geçmektedir. Tedavi kapsamında yırtık olan bölgenin çıkartılması, kan akışının düzenlenmesi ve gerçek lümene verilmesi, aort kapağının korunması, aort tabakalarının güçlendirilmesi gibi teknikler ile detaylanmaktadır.

Aort Damarı Yırtılması Ameliyatı Sonrası ve Riskleri

Hastalıkla erken tanı ve tedavi %80 oranında hayat kurtarmayı beraberinde getirir. Aort damarı yırtılması ameliyatı riskleri kişinin yaşı ve ameliyat sırasında beyni koruyan teknikler kapsamındadır. Ameliyatlar endovasküler yöntem ya da açık ameliyat yöntemi ile gerçekleştirilmektedir. Genel olarak açık cerrahi işlemin daha etkili ve avantajlı olduğu belirtilmektedir.