Organ Nakli Nedir? Organ Bağışının Şartları Nelerdir?

Organ nakli; kadavra ya da canlı insandan yapılan, sağlam organın ya da bir parçasının hastanın hasar görmüş olan organının bir kısmına ya da çalışmayan organın yerine koyulması şeklinde yapılan cerrahi bir uygulamadır.

Organ Nakli Nedir? Nasıl Yapılır?

Tedavisi mümkün olmayan birtakım hastalıklar nedeniyle organlardan birinin artık yeterli çalışamaması durumunda gerekli görülen organ nakli, hasar gören organın yerine sağlam dokunun nakledilmesi olarak tanımlanmaktadır. Böbrek, karaciğer, kalp, akciğer, ince bağırsak, pankreas, göz korneası tabakası, kas, kemik ve kemik iliği gibi organlar ve dokularda nakil yapılabilmektedir. Beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerden yapılabileceği gibi aynı zamanda yaşamını devam ettiren kişilerden de yapılabilmektedir. Tıpkı kan bağışı gibi organların bağışı da yapılabilmektedir.

Vücudumuzda her organın belli bir görevi vardır. Görevini yerine getiremeyen organlar zaman içerisinde yaşamın devam etmesine engel olabilmektedir. Böbrek nakli çok sık yapılmaktadır. Böbreklerimiz dakikada 1 litre kan süzmektedir. Bu özelliği sayesinde vücudumuzu zararlı ve toksin maddelerden arındırmaktadır. Böbrek herhangi bir sebeple eğer işlevini kaybederse nakil gerekli görülmektedir. Aynı şekilde kalp kaslarında ya da organın bütününde meydana gelen bir hasar kısa süre içerisinde ölüme yol açmaktadır. Kalp vücudumuzun en önemli organlarından biridir. Tüm organların beslenmesini sağlamaktadır. Sıkça ihtiyaç duyulan bir başka organ karaciğerdir. Karaciğerin tahrip olması sarılık, kanser ve siroz gibi hastalıkların oluşmasına neden olur. Tahrip olan ve işlevini yerine getiremeyen organların nakil olması gerekmektedir.

Organ Bağışının Şartları Nelerdir?

Kişinin organ bağışı yapabilmesi için 18 yaşını tamamlaması ve akli dengesinin yerinde olması gerekmektedir. Organ bağışı yapmak bir kişinin organlarının alınabilmesi için tıbbi olarak hayatını kaybetmiş olması gerekmektedir. Yani beyin ölümünün gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Fakat bitkisel hayat tıbbi ölüm sayılmamaktadır. Kişinin şuuru kapalı olmasına rağmen makineye bağlı olarak hayatını devam ettirebiliyorsa organları alınmamaktadır. Organ nakli ekibinin haricinde uzman doktorlarca beyin ölümü tespiti yapılmalıdır. Anca bu işlem sonrasında organlar alınabilmektedir. Tamamen gönüllü olarak yapılan organ bağışında herhangi bir zorlama yoktur.

Organ bağışı yapmak oldukça kolay bir işlemdir. 2 şahit huzurunda bir form ile başvuru yapabiliyorsunuz. Ayrıca bahsedildiği üzere kişinin akli melekelere sahip olması gereklidir. Bağış sonrasında kişi isterse vazgeçebilir. Bunun için ailenize bildirmeniz ya da organ bağışı için gerekli resmi yerlerden kaydınızı sildirmeniz yeterlidir.

Organ Nakli Kimlerden Yapılır?

Oldukça önemli bir husus olan organ nakli iki şekilde gerçekleşmektedir. Bunları şu şekilde belirtebiliriz:

Kadavra Donör: Trafik kazası ya da beyin kanaması gibi sebeplerden ötürü yoğun bakımda olan ve beyin ölümü geri dönüşü olmayacak şekilde gerçekleşmiş olan kişilerin organ naklinin yapılması kadavra donör olarak isimlendirilmektedir. Beyin ölümü kişinin solunum ve dolaşım faaliyetlerini yapay olarak makinelere bağlı şekilde sürdürmesidir. Fakat beyin işlevlerini bu şekilde sürdürmek mümkün değildir. Beyin ölümü gerçekleşince hasta tıbben ölü sayılır ve bu şekilde nakil gerçekleştirilebilir. Çünkü yapılan her türlü medikal desteğe rağmen 24-36 saat arasında diğer organlar da işlevini kaybetmeye başlar.

Canlı Donör: Canlıdan canlıya yapılan organ nakilleri karaciğer, böbrek ve akciğer gibi organlar için geçerlidir. Hastanın annesi, babası, eşi, çocuğu ya da akrabaları tarafından doku ve kan grubu uyumu dahilinde uyumluluk sağlandığı zaman bağış yapılabilmektedir. Bu kişiler canlı donör denmektedir.

Organ Bağışının Önemi Nedir?

Organ bağışı ve organ nakli sayesinde pek çok çocuk ya da yetişkin yeniden hayata tutunabilmektedir. Böbreğin bir tanesi bağışlanabilirken karaciğer ve akciğer gibi organların belli bir kısmı bağışlanabilmektedir. Nakil sonrasında canlı donörler devamlı takip altında tutulmalıdır. Kalp ve pankreas gibi organlar canlıdan canlıya nakledilmemektedir. Organ bağışı oldukça önemli ve hassas bir konudur. Ülkemizde gerek dini gerekse birtakım korkular neden ile pek çok kişi organ bağışı yapmamaktadır. Fakat organ nakil bekleyen pek çok hasta olduğu unutulmamalıdır.