Asbest Ne Demek? Nerede Kullanılır? Özellikleri ve Zararları

Asbest; beyaz toprak olarak da tanımlanan, doğal olarak oluşan bir mineraldir. Esnek ve lifli bir yapıda olan bu mineral, kimyasal maddelere oldukça dayanıklıdır. Fakat toksik olması nedeniyle sağlık açısından pek çok ülkede yasaklanmıştır. Asbest nerede bulunur, zararları, hastalığı gibi konular hakkında bilgi almak için yazımızı okumaya devam ediniz.

Asbest Ne Demek? Türleri Nelerdir?

Isınma ve aşınmaya karşı dayanıklı bir mineral olarak tanımlanan asbest; 6 farklı tipte karşımıza çıkan bir maddedir. Asbest türlerine baktığımızda krizotil, amosit, krokidolit, tremolit, antofilit ve aktinolit olarak sıralamak mümkün olacaktır. Toksik olması ve kanserojen etkisinden dolayı insan sağlığı için oldukça zararlı mineraldir. Bu minerale maruz kalmak akciğer zarı kanseri, akciğer kanseri ve asbestozis yani akciğer pnömokonyozuna neden olabilmektedir. Bu mineralin var olduğu havanın solunması, güvenli değildir. Uzun zaman diliminde kansere neden olurken, acil sağlık sorunları da meydana getirebilmektedir.

Oldukça tehlikeli ve zararlı olan asbest kanserojen bir maddedir. Solunum ya da içme suyu yolu ile vücuda girdiği zaman, başta kanser olmak üzere pek çok hastalığın oluşmasına neden olur.

Sanayi alanının birçok endüstri kolunda kullanılan asbest, ülkemizde yasaklanmıştır. Genel olarak meydana getirdiği etkiler mesleki ortamlarda oluşmaktadır. Kentsel dönüşüm ve inşaat işlerinde bu malzemeye rastlamak mümkündür. İnşaat malzemelerinin pek çoğunda asbest bulunmaktadır.

Asbest Nerede Kullanılır? Nerede Bulunur?

Eski dönemlerde ısı direnci, yalıtım özelliği ve gerilme kuvveti sayesinde kumaşa katılarak yaygın koruyucu yeleklerin yapımında, çimentoya katılarak evlerin izolasyonunda ve pek çok alanda kullanılmaktaydı. -Asbest kullanım alanlarına baktığımızda;

• Aralık ve çatlakların doldurulmasında kullanılır.
• Ev, hastane, okuli iş yeri, fabrika gibi yerlerin çatı ve duvar izolasyonunda tercih edilir.
• Havalandırma sistemleri için kullanımı sağlanır.
• Yalıtım duvarlarına ve yüksek ısı ileten soru sistemlerinde tercih edilir.
• Çimento yapımında kullanılır.
• Plastik ve lastik imalatında kullanılabilmektedir.
• Kağıt ve boya imalatında tercih edilebilir.
• Basınca dayalı boru yapımında ve conta imalatında kullanılır.
• Özel filtre imalatında tercih edilir.
• Debriyaj ve fren balataları için kullanılabilir.
• Keçe, tiyatro perdeleri, yangın battaniyesi ve bazı tekstil ürünlerinde tercih edilmektedir.

Asbest nerede bulunur sorusunu cevaplayacak olursak; yeryüzünde doğal bir şekilde toprak örtüsünde yer alır. Bunun yanı sıra yer kabuğunu meydana getiren kayaların yapısında da yer alabilmektedir. Volkanik faaliyetlerin yüksek olduğu yerlerde görülmektedir. Ülkemiz dahil olmak üzere sağlık açısından zararları nedeniyle yaklaşık 50 ülkede kullanımı yasaklanmıştır.

Asbest Özellikleri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?

Yüksek kopma mukavemeti bulunan asbest aynı zamanda çok iyi derecede termal ve elektrik yalıtım özelliği göstermektedir. Kimyasallara karşı dirençlidir. Uzun şifleri bulunmaktadır. Bu özelliği sayesinde kumaş ve keçelerde kullanılabilmektedir. Yüksek emme kapasitesi de bulunmaktadır. Asbest nasıl anlaşılır diye baktığımızda gözle fark edilmesi maalesef mümkün değildir. Sadece laboratuvar ortamında tespit edilmektedir.

Asbest Zararları Nelerdir? Asbest Hastalığı Kimlerde Görülür?

Kanserojen bir madde olması nedeniyle pek çok hastalığın oluşmasına neden olan asbest zararları şu şekildedir:

Cilde temas ettiği zaman cilt üzerinde yaralanma ve tahriş meydana getirebilir.

• Asbest tozu olan ortamda solunum yapmak, akciğerin zarar görmesine neden olur.
• Lifli yapısı akciğer zarlarında yara oluşumununa neden olur. Ayrıca akciğerin sertleşmesine sebebiyet verir. Buna asbestoz denir.
• Akciğer ve karın zarı hastalığına neden olur. Nefes darlığı ile kendini gösteren bu hastalık röntgen ve tomografi ile teşhis edilmektedir.
• Akciğer kanseri, gırtlak kanseri ve sindirim sistemi kanserine neden olabilir.
• Bu madde eklemlerde kireçlenme meydana getirebilir.

Çok merak edilen asbest hastalığı kimlerde görülür sorusunu yanıtlayacak olursak bu maddenin yer aldığı ortamlarda uzun süre çalışan ya da herhangi bir şekilde maruz kalan insanlarda meydana gelmektedir. Asbest nedeni ile meydana gelen hastalıklarda ne kadar maruz kalındığı ve asbest miktarı önemlidir. Maruz kalındıktan sonra yaklaşık olarak 10-20 yıl sonra hastalık oluşmaktadır.