Doymuş Yağ Nedir, Ne Demek? Zararlı mı? Doymuş Yağ Asitleri Nelerdir?

Doymuş yağ; hidrojen açısından zengin olan, asitlerinin yapısında karbonlarda tek bağ bulunan, doymuş yağ asitlerinin gliserol ile birleşmesi sonrasında meydana gelen, katı ya da yarı katı halde bulunan bir yağ çeşididir.

Doymuş Yağ Nedir, Ne Demek?

Günümüzde kullanılan yağlar içeriğinde yer alan karbon sayıları ve karbonlar arasındaki çift bağ durumuna göre sınıflandırılmaktadır. Doymuş yağ karbonları tek bağ olan yağ çeşitleri arasındadır. Doymuş yağı meydana getiren yağ asitlerinin zincirlerinin oluşmasını sağlayan karbon bağlarının hepsi hidrojene bağlıdır. Besinler ile vücuda hiç doymamış yağ girmese bile, vücut karbonhidrat ve protein metabolizmanı sonucunda meydana gelen moleküllerden doymuş yağ sentezleyebilmektedir. Vücut için çok gerekli olmadığından besinlerle alınmaması önemli bir eksiklik değildir.

Oda sıcaklığında katı ya da yarı katı halde bulunan doymuş yağ, vücut tarafından sindirilmesi uzun zaman alan bir yağdır. Vücut bu yağları enerji olarak kullanmak yerine daha çok depolamaktadır. Uygun şekilde muhafaza edilmedikleri zaman bakteri oluşumu sebebiyle çabuk bozulan bu yağlar, buzdolabında ya da nem almayan karanlık, serin yerlerde ağzı kapalı bir şekilde saklanmalıdır.

Doymuş Yağ Özellikleri Nelerdir?

Yüksek ısıya maruz kaldığında yapısını değiştiren doymuş yağlar, böyle bir durum yaşandığında yağ asitlerine ve gliserole ayrılırlar. Bu şekilde yeni bileşikler de meydana gelir. Meydana gelen yeni bileşenler insan sağlığını tehdit eden kanserojen maddelerdir. Bundan dolayı doymuş yağlar yükse ısıya maruz kalmamalıdır. Doymuş yağ ile pişirilen yemekler düşük ısıda ve yavaş yavaş pişirilmelidir.

Karbon atomlarını oluşturan yağ zincirinde bu karbon atomlarının birbirne bağlanmasını sağlayan zincirin mevcut olduğu doymuş yağ, çoğunlukla hayvansal gıdaların içerisine yer almaktadır. Fazla tüketildiği zaman ise kolesterol, kalp hastalıkları, kanser, obezite gibi rahatsızlıklara neden olur. Doymuş yağ ile kolesterol ilişkisine baktığımızda vücutta LDL yani kötü kolesterolün yükselmesine neden olur. Tereyağ doymuş yağ mıdır diye baktığımızda hayvansal yağ olduğu için öyledir.

Doymuş Yağ Zararlı mı?

Genel olarak insan sağlığı açısından çok faydalı olmayan doymuş yağ günlük enerjinin %10'unu karşıyacak kadar yenmelidir. Eğer önerilen miktarın üzerinde tüketilirse kalp ve damar hastalıklarının oluşmasına neden olur. Fazla yağ tüketiminin zararlarına baktığımızda vücutta kolesterol seviyesinin yükselmesin neden olduğunu söyleyebiliriz. LDL olarak nitelendirilen kötü kolesterolü yükseltire ve damarda birikmesine neden olur. Bu durum kalbe giden kan akışını azaltır ve kalbi yorar. Aynı zamanda kalp krizi riskini de artırır. Buna ek olarak tansiyonun yükselmesi de söz konusu olur.

İnsülin direncinin oluşmasına neden olan obezite ve ditp-2 diyabete neden olan doymuş yağ, aynı zaman serbest radikallerin oluşmasına ve beraberinde kanser hücresi oluşumunun desteklenmesine neden olur. ayrıca aşırı tüketimi böbrek hastalığı, gut gibi eklem hastalığı gibi durumlara da neden olabilir. vücutta su birikmesine ve ödem oluşması da doymuş yağ zararları arasındadır. Margarin doymuş yağ mıdır diye soracak olursanız evet doymuş yağ çeşitleri arasında yer almaktadır.

Doymuş Yağ Asitleri Nelerdir?

Genel anlamda doymuş yağ asitleri bütirik asit, araşidonik asit, sitrik asit, palmitik asit, miristik asit, laurik asit şeklindedir. Margarin, palm yağı, et, sakatat, kümes hayvanlarının derisi, yumurta, peynir, süt, tereyağı vb. tam yağlı mandıra ürünleri, hindistan cevizi, kakao yağı, hurma yağı gibi yağlar bunlara birer örnektir. Bu yağların tüketimi sınırlı olduğunda hastalık riski oldukça düşüktür.