El ayak ağız hastalığı; 10 yaş altındaki çocuklarda görülen, yüksek ateş, ağız içerisinde aft, bademcik kızarması ve ciltte döküntü gibi semptomlar ile karakterize olan bulaşıcı bir hastalıktır.
El Ayak Ağız Hastalığı Nedir?
Yaygın ve viral bir rahatsızlık olan el ayak ağız hastalığı, genel olarak sonbahar ve yaz aylarında görülen, tropikal bölgelerde düşük hijyenli yerlerde oldukça şiddetli seyreden, enterovirus cinsi virüs nedeniyle kaynaklanan bir hastalıktır. Çocukların el, ayak ve bileklerini neredeyse tamamını kırmızıya boyayan bu hastalık, daha sonraki günlerde su çiçeği benzeri görüntüler meydana getirir. İçi su dolu kabarcıklar şeklinde olur ve 1 hafta sonrasında kaybolur.
Virüs kaynaklı bir rahatsızlık olan el ayak ağız hastalığı antibiyotik ile tedavi edilmemektedir. Bulaşıcı olduğu için hasta olan çocuğun başkası ile yakın temasta olması sakıncalıdır. Bu hastalıktan korunmak için hijyen oldukça önemlidir. El ayak ağız hastalığı geçirenler, hapşırma, öksürme, tükürük, lezyon ya da deriye yakın temas, idrar ya da dışkı gibi yollarla bulaştığını belirtmektedir. Özellikle yazın havuz sezonunun açılması ile hastalığın yayılması daha da risk taşır. Hem çocuklar hem de yetişkinler için oldukça risklidir.
El Ayak Ağız Hastalığı Neden Olur?
Genel anlamda el ayak ağız hastalığı etkeni iki tane virüs kaynaklıdır. Bu virüsler coxsackievirus A16 ve enterovirüs 71 olarak isimlendirilir. Bu virüsler hastalığı taşıyan biri ile temas ya da virüsün enfekte olduğu oyuncak, kapı tokmağı gibi bir nesneye dokunmak virüsün bulaşmasına neden olabilir. El ayak ağız hastalığı bulaşma süresi yaklaşık olarak 3-7 gün içerisinde gerçekleşir.
Evcil hayvanlara ya da diğer hayvanlara bulaşmayan el ayak ağız hastalığı, en sık 5 yaş altındaki çocuklar için sorundur. Okul, kreş, toplu yaşam alanları, yaz aylarında ortak kullanılan havuzlar ve havuz sularının yutulması gibi durumlar ayrı bir şekilde risk oluşturmaktadır.
El Ayak Ağız Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Çoğunlukla el ayak ağız hastalığı yaşayanlarda görülen semptomlara bakıldığında ilk 3 gün yüksek ateş görülmesi şeklindedir. İlk 3 gün sonrasında döküntüler meydana gelir. Ayak, el ve ağız çevresinde suçiçeğine benzer içi dolu kabarcıklar meydana gelir. Hastalığın su çiçeğinden farklı bu kabarcıkların vücutta değil el ve ayak çevresinde gelişir.
El ve ayak içleri, parmak aralarının yanı sora ayak tabanlarında da su dolu kabarcıklar oluşur. Ayrıca ağrı, sızı ve kaşıntı meydana gelmektedir. Boğazda aft oluşur ve çocuklarda yutma problemi meydana gelir. Bunun sonrasında iştahsızlık meydana gelir. Bademciklerin kızarması, kulak ve boğaz ağrısı, halsizlik söz konusu olabilir. Küçük çocuklar su içmekte zorlanabilir ve bu durum dehidrasyon meydana gelebilir.
Belirtiler fark edildiği zaman mutlaka uzman bir doktora gidilmelidir. Yaralar ortaya çıktığında el ayak ağız hastalığı banyo ile değil hijyenik bezler kullanılarak temizleme işlemi sağlanmalıdır.
El Ayak Ağız Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bu hastalık için etkili olan bir ilaç ya da aşı bulunmamaktadır. Kaşıntının giderilmesi için losyonlar, boğaz ağrısının hafiflemesi için spreyler kullanılabilir. Ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar da verilebilmektedir. El ayak hastalığında beslenme çok önemlidir. Hasta olan çocuk çorba, yoğurt gibi besinler ile beslenmelidir. Bol sıvı alınmalı ve istirahat sağlanmalıdır.
Yaklaşık olarak 10 gün içerisinde iyileşme sağlayan el ayak ağız hastalığı tekrarlar mı diye merak ediyorsanız eğer, çocukların %90'ında hastalık tekrar görülmemektedir. Hastalık bir defa atlatıldığında bağışıklık kazanılmaktadır. Bağışıklığı düşük olan çocuklar bu hastalığı oldukça zor atlatmaktadır.