Glikoz ve Fruktoz Arasındaki Fark Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur?

Glikoz ve fruktoz, iki farklı şeker tipi olarak tanımlanmaktadır. Meyve, sebze, süt ürünleri ve tahıllarda bulunan bu şekerler aynı zamanda işlenmiş gıdalara da eklenebilir.

Glikoz ve Fruktoz Arasında Fark Nedir?

Günlük hayatta pek çok besinden tükettiğimiz glikoz; basit şeker ya da monosakarit olarak tanımlanmaktadır. Vücudun tercih ettiği karbonhidrat bazlı enerji kaynağı olarak tanımlanır. Basit bileşiklere parçalanmaya glikoz, sadece şekerden oluşmaktadır. Fruktoza göre daha az tatlıdır. Fruktoz; meyve şekeri olarak da bilinmektedir. Tıpkı glikoz gibi monosakarittir. Doğal hali ile meyvelerde, balda ve kök sebzelerde bulunmaktadır. Fruktoz şeker kamışı, şeker pancarı ve mısırdan elde edilmektedir. Fruktoz glikoza göre daha tatlıdır. Fakat buna rağmen kan şekeri üzerinde en az etkiye sahip olarak nitelendirilir.

Metabolizmamız şeker türlerini vücutta enerji olarak kullanmak için glikoza çevirmektedir. Bu açıdan şekerin en basit formu olarak nitelendirilir. Damarımızdaki kan şekeri aslında glikozdur. Fruktoz ve glikoz metabolizması farklarından biri; fruktozun parçalanmasıdır. Fruktoz vücutta daha zor parçalanır. Bu şekerin parçalanması için karaciğer tarafından enerjiye dönüştürülmesi gerekir. Fruktoz yağın parçalanma süreci ile benzerdir. İnsülin ve açlığı düzenleyen hormon salınımızı teşvikt etmemektedir.

Glikoz Hangi Besinlerde Bulunur?

Tükettiğimiz birçok besinin içerisinde glikoz bulunmaktadır. Glikoz içeren besinler şöyledir;

• Kuru üzüm, kuru kayısı, kuru erik, hurma ve kuru incir glikoz açısından zengin olan meyvelerdir. 1 paket kuru üzüm yaklaşık olarak 45 gram glikoz barındırır. Diğerlerinin oranları da hemen hemen aynıdır. Hurma, kuru erik ve kuru incir biraz daha azdır.
• Antibiyotik özelliği bulunan bal, vitamin ve mineral açısından zengindir. Yaklaşık olarak 100 gramında 35 gram glikoz vardır.
• Şeker ve şeker ürünleri yoğun oranda glikoz içermektedir. Bu tarz gıdalar tüketildiği andan itibaren direkt kana karışırlar. Şuruplar, toz şekerler, pudra şeker, sert ve kaynamış şekerler bunlara örnektir.
• Hazır bebek mamalarında da glikoz vardır. Bebeklere enerji sağlayan ve karınlarının doymasını sağlayan mamalar, yüksek oranda glikoz içerir. 100 gram bebek mamasında 57 gram glikoz vardır.
• Enerji içecekleri ve alkolsüz içeceklerde vardır. Bu içeceklerde glikoz yapısı doğal değildir ve işlem görmüştür.
• Tropikal ve yarı tropikal yerlerde yetişen şeker kamışı glikoz içeren bir başka besindir.

Taze sıkılmış meyve suları, barbunya, buğday ekmeği, brokoli, salatalık, çikolata, fıstık, kaju, işlenmemiş ham süt, tatlı patates gibi birçok besin de glikoz içermektedir. Glikoz doğal hali ve rafine edilmiş şekli ile birçok besinde yer almaktadır. Besinlerden alınan glikoz vücutta nerede bulunur diye baktığımızda ise karaciğerde depolanmış olarak var olduğu söyleyebiliriz.

Fruktoz Hangi Besinlerde Bulunur?

Tüm doğal şekerler arasında en tatlı olarak bilinen fruktoz nelerde var diye bakarsak eğer;

Sağlıklı fruktoz içeren gıdalar: Mantar, patates, mandalina, domates, limon, lahana, rezene, brokoli, ıspanak, bamya, kuşkonmaz, erik, ahududu, ananas, şalgam, enginar, böğürtlen, domates suyu, greyfurt suyu, şeftali, kivi, kiraz, elma, üzüm, kuşburnu, üzüm suyu, vişne, ahududu, portakal, çilek, kızılcık, böğürtlen reçelleri, incir, hurma, bal, pekmez, kuru meyveler sayılabilir.

Sağlıksız fruktoz içeren besinler: Meyveli şekerli soda, dondurulmuş atıştırmalıklar, meyveli yoğurtlar, salatalara eklenen soslar, konserve meyveler, meyve suları, kutu yiyecekler, diyet bisküviler, kahvaltı gevrekleri, unlu mamüller ve çeşniler örnek verilebilir.

Gazlı ve gazsız içecekler, turşular, ekmekler, kahve kremaları, enerji içecekleri fruktoz barındıran var zararlı olan besinlerdendir. Fruktoz bitkisel mi diye baktığımızda doğal olarak bulunabileceği gibi işlenmiş şekilde de olabileceğini belirtmiş bulunmaktayız.

Glikoz ve Fruktoz Kullanımı Nasıl Olur?

Glikoz vücuda girdiği zaman ince bağırsak astarları ile kan dolaşımına katılır. Sonrasında hücrelere iletilir. Bundan dolayı kan şekerini hızlı yükseltir. Vücutta insülin salınımını uyarır. glikozun hücrelere bağlanması için insülin gereki. Hücrelere girince enerji için kullanılır ve aynı zamanda karaciğerde depolanarak glikojene dönüşür. Fruktoz da tıpkı glikoz gibi ince bağırsak ile kan dolaşımına dahil olur. Fruktoz glikoza göre kan şekerini daha kademeli yükseltir. Fakat etkileri daha uzun sürelidir ve olumsuz sonuçlara neden olur. Eğer karaciğerinizin kaldırabileceğinden daha fazla fruktoz tüketirseniz trigliserid ve kolesterol yükselir. Bu durum ise obezite gibi birtakım hastalıklara neden olur. Bundan dolayı her iki şeker türü de sınırlı alınmalıdır. Glikoz fruktoz birleşimi ile vücutta sükroz şekerini oluşturur.