Hipertimezi Nedir? Nasıl Anlaşılır? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hipertimezi; her şeyi hatırlama hastalığı olarak bilinen, yüksek oranda otobiyografik hafızaya sahip olmak şeklinde tanımlanan, çok nadir görülen bir hastalıktır. Normalden daha fazla hafızaya sahip olan hipertimezi hastaları, aşırı bir şekilde hatırlama yeteneğine sahiptirler.

Hipertimezi Nedir, Ne Demek?

Nörolojik bir rahatsızlık olan hipertimezi; üstün bellek olarak tanımlanan, beynin önemli ya da önemli olmayan her şeyi hatırlaması olarak betimlenen bir hastalıktır. Dünyada sadece 25 kişide görülen hipertimezi sendromu, kişinin yıllar öncesinde dahi kendi ile ilgili her şeyi hatırlaması olarak tanımlanmaktadır. Başka insanların değil kişinin kendi ile ilgili olan şeyleri hatırlaması söz konusudur. Öyle ki bu kişiler 10 yaşından itibaren yaptıkları önemli ya da önemsiz her şeyi hatırlarlar. Geçmiş olayları düşünme konusunda eğilimi olan hipertimezi hastaları, geleceği planlama konusunda aşırı zaman harcarlar.

Yaklaşık olarak ortaokul çağından itibaren yaşadıkları her şeyi net bir şekilde hatırlayan hipertimezi hastalarının belleğindeki tüm olaylar ve durumlar duyguları ile birlikte paralel olarak hareket etmektedir. Yapıla bazı bilimsel araştırmalara göre hipertimezi hastalığı olan kişilerin beyinlerinin hafıza bölümünün oldukça geniş olduğu gözlemlenmiştir. Hastalığın görüldüğü vakalarda beynin sol ve sağ alın korteks, kaudat çekirdek, ön singlut kıvrımı ve temporal lob kısımlarında genişlemelerin olduğu görülmektedir. Bundan dolayı da beyin kişisel olarak yaşadığı hiçbir olayı ve durumu unutmamaktadır.

Hipertimezi Nasıl Anlaşılır? Belirtileri Nelerdir?

Hafıza becerilerinin son derece gelişmiş olduğu hipertimezi hastalığı, obsesif kompulsif bozukluk ile benzer takıntılı özellikler göstermektedir. Genel anlamda hipertimezi belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Kişiler her şeyi hatırladıkları için kötü olayları tekrar tekrar ve yeni olmuş gibi hatırlarlar. Bu onların mutsuz olmasına neden olur.
• Hipertimezi hastaları ergenlik döneminde çocuklukta gördükleri ve yaşadıkları her şeyi hatırlarlar. Bu durum başlarda normal olsa da 1 yaşında yaşadıklarını hatırlayan kişilerde normal bir hafızanın olmadığı gözlemlenmektedir.
• Bu kişilerin beyinlerinin ön lobları ile analitik düşünme arasında fazla ve etkin bir bağlantı olduğu ve her anı kaydettikleri görülmektedir.
• Eski zamanlarda yaşanılan her anı taze bir şekilde hatırlanır.

Oldukça nadir bir yetenek olan hipertimezi sendromu teşhisi için MR taramaları ve karmaşık hafıza testleri ile yapılmaktadır. Görsel hafızadan oldukça farklıdır.

Hipertimezi Hastalığı Neden Olur?

Kesin nedeni tam olarak belirlenemeyen hipertimezi sebepleri, biyolojik, psikolojik ve genetik olarak ayrılmaktadır. Biyolojik olarak baktığımızda beynin amigdala bölümünde bazı değişikliklerin olduğu görülmüştür. -Aşırı hatırlama hastalığında beynin üst ve alt paryetal lob bölgelerindeki aktivitelerin oldukça yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Genetik sebeplerine baktığımızda tıpkı kişilik bozukluğunda olduğu gibi bu hastalığında kalıtımsal bazı durumlardan kaynaklanabildiği belirtilmektedir. Ayrıca psikolojik olarak takıntılı olan kişilerde de görülebilir. Eski yaşadıkları şeylere takılan bu kişilerde de oluşabilir.

Hipertimezi Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kesin bir tedavisi olmayan hipertimezi, uzman kontrolünde olunması gereken bir nöropsikolojik hastalıktır. Bilimsel olarak bulunmuş ve kanıtlanmış bir yöntemi yoktur. Hipertimezi testi ile teşhis sağlanıp, süreçlerin ciddiyetini önlemek için uzman kontrolü gerekmektedir.