Plasebo etkisi; modern tıp dilinde ilk defa 1785 yılında kullanılmış, farmakolojik olarak herhangi bir etkisi olmayan ilacın, telkine dayalı bir etki ortaya çıkarması şeklinde nitelendirilen durumdur.
Plasebo Etkisi Nedir, Ne Demek?
Latince kökenli bir kelime olan plasebo, asıl olarak hoşnut etmek anlamına gelmektedir. İlaç, vücuda ağız, enjeksiyon ya da burun yolu ile verilebilmektedir. Bu durum asıl olarak tedaviye herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Plasebonun tedaviye etkisi ilacı alan kişinin işe yarayacak olarak düşünmesi ile eşdeğerdir. Asıl olarak bu etki tıbbi değildir. Kişinin kendi kendini kendi düşüncesi ile iyileştirebileceği anlamına gelmektedir. Asıl olarak farklı bir güç şeklinde nitelendirilebilir. İlacın herhangi bir etkisi olmamasına rağmen, kişinin psikolojik olarak kendini iyi hissetmesi ve bu güç sayesinde hastalığın tedavisinin sağlanması şeklinde ifade edilir.
Tıbbin henüz tam olarak çare bulamamış olduğu kanser hastalığının iyileştirilmesi konusunda moral ve iyileşme azminin gerçekleştirilmesi için plasebo etkisinin faydalı olacağı belirtilmektedir. Halk arasında şeker hapı olarak isimlendirilen bu durum hastanın asıl olarak çok faydalı bir ilaç alıyormuş gibi hissetmesi sonucunda beyninin iyileşmeye ikna etmesi ve bunun sonucunda iyileşmeye başlaması şeklinde nitelendirilmektedir. Hastalıkların iyileşmesine etkisi bilimsel olarak kanıtlanmamış olmasına rağmen tedavi sürecinde olumlu etkilerin görülebileceğini belirten bu durum, etken maddesi olmayan şeker gibi cisimlerin ilaç niyetine tüketilmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir.
Plasebo Etkisinin Nedenleri Nelerdir?
Hastaların ruh halini etkileyerek hastalığın iyileşme sürecinin gerçekleşmesine yardımcı olan plasebo etkisi, asıl olarak kişinin şifa bulacağına inandığı bir ilaç alması ile gerçekleşir. Şöyle ki kişinin almış olduğu ilaç bir şeker olabilir ve fiziksel anlamda hastalığın iyileşmesine dair hiçbir etkisi yoktur. Fakat kişi bu etkiye o kadar fazla kendini inanır ki düşüncesi ile kendi kendini tedavi etmiş olur. Plasebo etkisi, plasebonun olumlu etkilerine verilen isimdir. Kısa süreli bir etkidir ve genel olarak ağrının, acının azaltılmasını sağlama konusunda etkisinin bulunduğu belirtilmektedir. Asıl olarak psikolojik bir durumdur ve kişi iyileştiğine psikolojik olarak inanır. Buna bağlı olarak kendini daha iyi hisseder. Plasebo nedenleri psikolojik anlamda değerlendirilmelidir.
Plasebo Etkisinin Örnekleri Nelerdir?
Loading yani yüklenme anlamına gelen çubuklar plasebo etkisinin örnekleri arasında yer almaktadır. Bunun yanı sıra asansörlerde yer alan ve kapının kapanmasını sağlayan düğmelerin bulunması, trafik ışıklarında yer alan yayalar için karşıya geçme butonunun olması, termostat düğmeleri, günlük hayatta etrafımızda sık sık gördüğümüz yeşil ve turuncu renkli iş yelekleri, kahve içmenin uykuyu açması düşüncesi ve halter kaldırırken yardım istemek gibi birtakım örnekler verilebilmektedir. Plasebo asıl olarak her şeyinin kişini kafasının içinde olması anlamına gelmektedir.
Plasebo Etkisi Nasıl Ortaya Çıkar?
Asıl olarak kişinin psikolojik olarak kendini daha iyi hissetmesi ve hasta olmadığına kendini inandırması şeklinde tanımlanan plasebo etkisi, inanarak ve motive olarak tedavi olması şeklidir. Kesin sonucunun bulunduğunu söylemek doğru değildir. Bazen iyileşme görülmeyebilir. Bu yöntemin eğitimde de kullanılabileceği ve okul konusundaki ön yargı problemlerinin giderilebileceği söz konusu olmaktadır.