Deliryum; genel olarak çocuklarda ve ileri yaştaki insanlarda görülen, bilincin bulanık olması, birtakım olmayan şeyler ve hayaller görülmesi, kişinin etrafında bulunan eşyaları şekil ya da yer değiştirdiğinizi görmesi, öfke ile birlikte bir şeylere odaklanma konusunda sorun yaşanması gibi belirtiler ile tanımlanan bir hastalıktır.
Deliryum Nedir? Nasıl Olur?
Birtakım ağır hastalıklar sonucunda ortaya çıkan deliryum rahatsızlığı, sık rastlanılan nöropsikiyatrik hastalıklardan biridir. Kişide dikkat dağınıklığı meydana getiren bu hastalık aynı zamanda hafıza gibi bilişsel işlevlerde ve davranışlarda bozulma meydana getirmektedir. Daha çok hastanede yatan ve tedavi gören kişilerde meydana çıkan bu rahatsızlık, hızlı ve dalgalı bir seyir oluşturmaktadır. Büyük ameliyatlar sonrasında uzun süre boyunca yoğun bakımda kalmayı gerektiren durumlarda ortaya çıkan deliryum, asıl olarak beyinde meydana gelen metabolik değişiklikler sonucunda oluşur. Çoğunlukla daha önce herhangi bir psikolojik rahatsızlığı olmayan kişilerde görülmektedir.
Deliryum hastaları uyku ve uyanıklığı birbirine karıştırabilirler. Çoğunlukla uyku sisteminde bozulma meydana gelir ve aşırı uyarılmışlık ya da durgunluk meydana gelebilmektedir. Algı bozukluğu ile birlikte dikkat dağınıklığı ve odaklanamama sorunları meydana gelir. Bu hastalar nerede olduklarını karıştırabilirler, saçma sapan konuşabilirler, refakatçilerini tanımayabilirler. Ayrıca tüm bu durumlar sonucunda öfkeli ve korku dolu bir görünüme sahip olabilirler.
Deliryum Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Genel olarak deliryum hastalığının belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Bir şeye dikkatli olarak odaklanamama
- Herhangi bir şeyi kaydırma sırasında güçsüzleşme
- Çok kolay ya da çok zor uyanma
- Hastanın bulunduğu mekanı karıştırması, konuşmasında bozukluk olması, unutkanlık yaşaması ve el becerisinde bozulma olması
- Bilinç bulanıklığı nedeniyle etrafında olup biteni takip edememesi
- Gerçek ile hayali ayırt edememe, illüzyon, halüsinasyon ya da delüzyonların oluşması
- Anksiyete, kaygı, endişe, korku, öfke, mutsuzluk, donukluk, sinirlilik, gereksiz ve aşırı derecede neşe gibi duygusal bozuklukların meydana gelmesi
- Aşırı hareketli olmak, etrafa zarar vermek ya da hareketlerde yavaşlama olması gibi davranış bozukluklarının oluşması
Bu tarz durumlar hastalığın belirtileri olarak nitelendirilmektedir. Bu belirtiler ani bir şekilde başlayabilir ve belirtilerde gün boyunca dalgalanma meydana gelebilir. Psikiyatrik bir hastalıktır ve bu nedenle birtakım ilaçlar, psikolojik destekler ile belirtilerin hafifletilmesi, giderilmesi sağlanabilir.
Deliryum Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Genel olarak bu durumun oluşmasına sebebiyet veren nedenler beyin haricindeki diğer organlarda meydana gelen tıbbi rahatsızlıklardır. Nadir olarak görülse de alkol kullanımı, birtakım ilaçlar ve beyin iltihabı gibi sebepler de deliryum sebepleri arasında gösterilebilmektedir. Çoğunlukla altta yatan tıbbi bir hastalığın oluşumuna bağlı olarak meydana gelmektedir.
Deliryum Tedavisi Nasıl Yapılır?
Genel olarak bu rahatsızlığın tam anlamı ile tedavi edilmesi, altta yatan tıbbi rahatsızlığın iyileştirilmesi ile gerçekleşir. Bu şekilde deliryum geriler ve belirtiler hafiflemeye başlar. Hastalığın etkisi sonucunda hastanın kendisine zarar vermesini engellemek amacı ile ilaç kullanımı da uygulanmaktadır. Birtakım yöntemler ile hastalığa sebep olan nedenin belirlenmesi deliryumun tedavisindeki en önemli kriterdir.