İshalin Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir? İshali Ne Geçirir?

İshal, gevşek ve sıvı dışkı ile karakterize olan, gün içerisinde normalde fazla büyük tuvalete çıkma şeklinde tanımlanan, bir diğer ismi diyare olarak bilinen rahatsızlıktır.

İshalin Nedenleri Nelerdir? Nasıl Olur?

Bağırsak hareketlerinin normalden fazla hızlanması ve sulu dışkı ile karakterize olan ishal; akut, dirençli ya da kronik olarak gerçekleşebilen bir hastalıktır. Bazen bakteri ya da virüs kaynaklı oluşabilen ishal aynı zamanda gıda zehirlenmesi, laktoz alerjisi ya da ülseratif kolit gibi pek çok sebepten meydana gelebilmektedir.

Genel olarak ishal beraberinde kusma, karın ağrısı ya da ateş gibi semptomları da getirir. Bunun yanı sıra ateşsiz kusmasız ishal de söz konusu olabilir. Eğer 4 haftadan uzun sürerse, kronik hale dönüşür ve genellikle altta yatan başka bir hastalık bulunur. İshal neden olur diye bakacak olursak şöyle bir sıralama yapabiliriz:

• Gıda alerjileri ve besin zehirlenmesi
• Virüsler, parazitler be bakteriyel bağırsak enfeksiyonları
• Antibiyotik ve bazı etken ilaçların kullanılması
• Huzursuz bağırsak sendromu
• Sindirim bozukluklukları
• Laktoz intoleransı
• Solunum yolunda meydana gelen enfeksiyonlar
• Doğuştan metabolik hastalıklar
• Şeker hastalığı
• Aşırı alkol tüketimi ve alkol bağımlılığı
• Bazı kanser hastalıkları
• Radyoterapi gibi tedavi yöntemleri
• Hipertiroid
• Abdominal ameliyatları

Yukarıda saymış olduklarımızın yanı sıra çocuklarda rota virüsü de aynı şekilde ishale neden olabilmektedir. Durduk yere ishal olmak bazen tüketilen bir besinden ya da vücuda alınan bir virüsten kaynaklanabilir. Eğer 1-2 gün içerisinde geçmiyorsa mutlaka uzman bir doktora gidilmelidir.

Diyare Belirtileri Nelerdir? İshal Terleme ve Karın Ağrısı Yapar mı?

Gün içerisinde normalde fazla dışkılama oluşması ile karakterize olan ishal belirtileri aynı zamanda farklı semptomlar ile de kendini göstermektedir. Karın ağrısı ishalde sık görülür. Bunun nedeni bağırsak hareketlerinin hızlanmasıdır. Eğer semptomlara değinecek olursak;

• Dışkı gevşek ve sulu olur.
• Karın krampları ve karın ağrısı söz konusu olur.
• Ateş görülebilir.
• Dışkıda kan ve mukus oluşabilir.
• Karın bölgesinde şişkinlik meydana gelebilir.
• Mide bulantısı ve kusma oluşabilir.
• Tuvaleti tutamama ve aniden gelen tuvalete çıkma hissi söz konusu olabilir.

1-2 günden fazla süren ishal vücutta dehidrasyona neden olmaktadır. Özellikle çocuklarda ateş varsa, kanlı dışkı görülüyorsa ve 24 saatten uzun sürüyorsa bu durumu tehlikeli ishal söz konusu olur ve acilen doktora başvurulmalıdır.

Kronik İshal Neyin Belirtisidir?

Kronik ishal, irritabl bağırsak sendromu veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi daha ciddi hastalıkların bir belirtisi olabilir. Sık sık diyareniz varsa, fonksiyonel bağırsak rahatsızlığı riski altında olabilirsiniz.

Geçmeyen ishal söz konusu olduğunda vücutta enfeksiyon olabilir. Özellikle tropikal veya gelişmekte olan ülkelere seyahat eden ve burada yaşayan kişilerde bu tarz durumlar söz konusu olabilir. Crohn hastalığı gibi bağırsak iltihabı hastalıkları sonrasında gelişebilir. Yetişkinlerde kronik ishal özellikle şeker hastaları, böbrek rahatsızlığı olanlar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar için ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle, mümkün olan en kısa zamanda bir doktora danışmalısınız.

İshal Teşhisi Nasıl Konur?

Belirtiler söz konusu olup en yakın sağlık kuruluşuna başvurduğunuzda, doktor tam bir fizik muayene yapar ve tıbbi geçmişi analiz eder. Kan ve idrar örnekleri alan birkaç laboratuvar testi yaptırmak da isteyebilirsiniz. İshale neden olan faktörü bulmak için aşağıdaki testler de yapılabilir:

• Gıda intoleransı olup olmadığını belirlemek için oruç tutma testleri
• Bağırsak iltihabı ve yapısal anomalileri kontrol etmek için görüntüleme testleri
• Bakteri, parazit veya hastalık belirtileri olup olmadığını kontrol etmek için dışkı kültürleri
• Tüm kolon bağırsak semptomlarını kontrol etmek için kolonoskopi
• Rektum ve alt kolon bağırsak hastalığının belirtilerini kontrol etmek için sigmoidoskopi

Şiddetli ve kronik diyare vakalarında, doktorunuz kesinlikle kolonoskopi veya sigmoidoskopi testi yapmak isteyecektir.

İshalin Yan Etkileri Nelerdir?

İshalin uzun sürmesi vücutta hızlı sıvı kaybına neden olduğu için tehlikeli durumlara neden olabilir. Eğer, sıvı kaybı önlenmezse, çok ciddi hastalıklara hatta ölümlere neden olabilir. Sıvı kaybının ana göstergeleri şöyledir:

• Yorgunluk
• Artan kalp atış hızı
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Susuzluk
• Az idrara çıkma

Eğer bu tarz semptomlar söz konusu ise vücudunda dehidrasyon söz konusu olabilir. Bu da elektronları dengesizleştirir ve tehlikeli hastalıklara neden olur. Vücudunuz ishal hastalığından kurtulmasına rağmen ve bu belirtileri yaşıyorsanız, derhal doktorunuza danışmalısınız.

İshali Ne Geçirir? Ne Keser?

Genel olarak vücudun susuz kalmasına neden olan ishal hastalığında, hastaların her dışkılama sonrasında vücudun susuz kalmaması için ılık ve temiz su içmesi gerekmektedir. İshali ne keser diye tavsiyelere ihtiyacınız varsa, şunları belirtebiliriz:

• Limonlu kahve ishal için en sık uygulanan yöntemlerden biridir. 1 tatlı kaşığı Türk kahvesinin içerisine birkaç damla limon sıkarak yutmaya çalışınız. Bu doğal yöntem ile ishalin kesilmesini sağlayabilirsiniz.
• Haşlanmış patatesin tuzlanarak yenmesi ishale iyi gelen yiyecekler arasında sayılmaktadır.
• Karbonatlı su yöntemi bir başka kür olarak karşımıza çıkar. 1 litre suyun içerisine 1 çay kaşığı tuz, 1 çay kaşığı yemeklik karbonat ve 3 çorba kaşığı şeker ekleyiniz. Bu tarif ishali azaltırken, vücutta kaybolan sıvı dengesinin yerine gelmesini de sağlar.
• Bal ve zencefili karıştırarak yemek, bağışıklığı güçlendirir ve ishal semptomlarının azalmasını sağlar.

Muz, havuç, elma püresi, sarımsak ve pilav ishale iyi gelen diğer besinler arasında yer almaktadır. İshali kesen bitkiler olarak, papatya çayı, ahududu çayı tüketimi önerilebilir. Eğer bakteriyel bir enfeksiyon söz konusu ise antibiyotik kullanımı gerekli olabilir.

İshal Neden Geçmez? Nasıl Bulaşır?

Genel olarak ishal 1-2 gün içerisinde kendiliğinden geçmektedir. Ne yaptıysam ishal geçmiyor diyorsanız bunun nedeni başkadır. Kolit ya da farklı birtakım ciddi rahatsızlıklardan dolayı meydana gelebilir. 15 gündür geçmeyen ishal gibi durumlar yaşıyorsanız mutlaka doktora başvurmalısınız.

Bir enfeksiyon sonrasında gelişiyorsa bu bulaşıcı olabilir. Özellikle çocuklarda ishal rotavirüs, adenovirüs, norovirüs gibi bakterilerden kaynaklı meydana gelebilir. Ellerin devamlı yıkanması, ortak kullanım alanlarında hijyenik koşulların sağlanması bulaşıcılığın engellenmesini sağlayabilir.