Kabakulak Nedir? Belirtileri Nedir? Bulaşıcı mı? Nasıl Geçer?

Çocukluk döneminde görülen kabakulak; virüs kaynaklı, bulaşıcı etkilere sahip olan, büyük tükürük bezlerinde iltihap ve beraberinde şişkinlik meydana getiren bir hastalıktır. Kabakulak olunca yüzün her iki tarafında yer alan parotis isimli bezlerin birinin ya da ikisinin birden şişmesi ile kendini göstermektedir. Kabakulak olan kişi, vücudun bağışıklık kazanması üzerine ikinci kez kabakulak olmaz.

Kabakulak Nedir? Kabakulak Olunca Ne Yapmalı?

Virüsleri parotis olarak isimlendirilen tükürük bezlerinde enfeksiyon oluşturması sonucunda meydana gelen kabakulak; çocukluk döneminde yaygın olarak görülen, fakat küçük yaşta geçirmemiş yetişkinlerde de meydana gelebilen, bulaşıcı özelliği bulunan bir hastalıktır. Kabakulak yetişkinlerde olur mu diye merak edilirken bu sorunun cevabı olumlu yönde anlam kazanmaktadır.

Çoğunlukla kış ve bahar aylarında meydana gelen bu rahatsızlık, salgın meydana getirme etkisine sahiptir. Testis enfeksiyonu, menenjit ve işitme kaybının görülmesi gibi komplikasyonlara neden olabileceği için önemini ve ciddiliğini korumaktadır. Aşısı bulunmadan önce dünya üzerindeki en yaygın hastalıklar arasında yer almış ve pek çok kişi için yaşamsal birtakım ciddi sorunlar meydana getirmiştir.

Daha çok 5-9 yaşları arasındaki çocuklarda görülen kabakulak, MMR isimli aşı ile önlenmektedir. Virüsü kapan kişinin öksürmesi, hapşırması, başkasını öpmesi gibi eylemler sırasında damlacık yolu ile virüs diğer kişilere de bulaşmaktadır. Hastalığa yakalanan kişilerin yaklaşık olarak 9 gün boyunca kendini izole etmesi gerekmektedir. Virüs vücuda bulaştıktan yaklaşık 21 gün içerisinde belirti göstermeye başlamaktadır.

Kabakulak Belirtileri Nelerdir? Yetişkinlerde Nasıl Olur?

Bazı kişilerde virüs vücuda bulaşmış ve herhangi bir belirti meydana getirmemiş olabilir. Bununla birlikte çok ufak semptomlar meydana gelmiş olabilir. Genel olarak belirtiler etken virüsün bulaş göstermesi sonrasında 2-4 hafta içerisine ortaya çıkmaktadır. Bu süre kuluçka dönemi şeklinde nitelendirilir. Genel hatları ile kabakulak belirtilerini şu şekilde nitelendirebiliriz:

• Tükürük bezlerinin şişmesine bağlı olarak yanakların şişmesi durumu oluşabilir. Genel olarak çene kemiğinin yanında, yanakların içinde ve kulakların alt kısmındaki bezler bu durumdan etkilenmektedir.
• Çiğneme ve yutma sırasında ağrı ile beraber zorlanma etkisi meydana gelmektedir. Bir şey yerken ya da ağız açıp kapatırken ağrı hissedilir.
• Tükürük bezlerinde ağrı olur ve bu boğaz bölgesinde de hissedilir.
• Hafif ateş, baş ağrısı ile birlikte iştahsızlık, yorgunluk ve halsizlik söz konusu olur.
• Yumurtalıklarda iltihaplanma durumuna bağlı olarak hastada karın ağrısı meydana gelebilir. Ağrı çok fazla olursa bulantı ve kusma da bu duruma eşlik edebilir.

Nadir olarak yetişkinlerde kabakulak meydana gelebilmektedir. Belirtiler çocukluk döneminde görülen semptomlar ile benzerlik göstermektedir.

Kabakulak Bulaşıcı mı? Nasıl Bulaşır?

Hava yolu ve öksürük ile bulaşıcılık gösteren kabakulak, hasta olan kişi ile ortak eşyaların kullanılması durumunda bulaşma meydana gelmektedir. Özellikle bardak, çatal-kaşık gibi eşyaların kişiye özel olması gerekmektedir. Kabakulak hastalığının en bulaşıcı olduğu süreç belirtilerin ortaya çıkmasından 2 gün öncesi ve 4 gün sonrası arasındaki 6 günlük süredir. Aşı olmamış ve daha önce kabakulak geçirmemiş olan her birey tehlike altındadır.

Kabakulak Nasıl Geçer? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Viral bir hastalık olduğu için antibiyotik ilaçlar bu rahatsızlıkta iyileştirici bir etki meydana getirmemektedir. Kabakulak tedavisi için belirtilerin hafiflemesine yönelik birtakım uygulamalar sağlanabilir. Hastanın yatak yatak istirahati yapması ve izolasyon sağlaması gerekir. Bu bağışıklık açısından önem arz etmektedir. Tükürük bezlerinin şişkinliğinin ve ağrılarının giderilmesi için buz uygulaması yapılabilir. Bol miktarda sıvı tüketerek ateş nedeniyle vücutta meydana gelen sıvı kaybının önlenmesi sağlanabilir.

Evde uygulanan bazı yöntemler kabakulak semptomlarının hafiflemesi için faydalı olabilir. Bunlardan biri ılık tuzlu su çözeltisi ile gargara yapmaktır. Günlük hayatta çiğnenmesi ve yenmesi kolay olan yiyecekleri tercih ediniz. Çorba ve yoğurt bu örnekler arasında yer alır. Asitli içeceklerin tüketilmemesi gerekir. Bunun yanı sıra doktorunuz ağrı kesici ve ateş düşürücü etkiler de sağlanabilir. Doktorunuzun tavsiye etmesi üzerine kullanabilirsiniz.

Kabakulak Aşısı Olan Kabakulak Geçirir mi? Ne Zaman Yapılır?

Hastalıktan korunmak için MMR aşısı etkili olmaktadır. Kabakulak aşısı olan bu hastalığı geçirmemektedir. Ayrıca bir kez geçiren kişide de aynı şekilde tekrarlamamaktadır. Çünkü vücut bağışıklık kazandığı için hastalığın tekrar görülmesi söz konusu olmamaktadır. Ülkemizde kabakulak aşısı 12. ayın sonunda ilköğretim birinci sınıfta üçlü aşı şeklinde çocuklara uygulanmaktadır. Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak gibi hastalıklara karşı koruyucudur.