Çok eski dönemlerden beri süregelen, insanoğlunun yaşadığı en eski ve tehlikeli hastalığa kuduz denir.
Kuduz Nedir, Ne Demek?
Sıcakkanlı olan hayvanların tümüne bulaşan virüs kaynaklı hastalık olarak tanımlanır. Virüsün bulaşması ile beraber sinir sistemi tutmaktadır. Sonrasında ilerler ve ensefalomiyelit adındaki omurilik, beyin iltihabına yol açar. Bahsi geçen virüsle ilgili hayvanlar farklı bir hassasiyet göstermektedir. Bazı hayvanların ısırıkları tehlike oluşturmaktadır. Bunların içerisinde tilki, kurt ve çakal vardır. Köpeğin ısırığı ise bu hayvanlar kadar risk taşımaz. Fakat bu rahatsızlığın bulaşmasına yol açan hayvanlar köpekler olarak belirtilir. Türkiye'de bir sene içinde tahmini olarak yüz seksen bin riskli temas bulunmaktadır. Ayrıca bir ila iki kuduz olayının olduğu ifadeler arasında yer almaktadır.
Kuduz Nasıl Bulaşır? Neden Olur?
Deri bütünlüğü bozulmuş olan ciltle enfekte hayvandaki salyanın ya da tükürüğün temas etmesiyle bulaşmaktadır. Enfekte hayvan tırmaladığında veya ısırdığında bu durumdaki temasın riskli olduğu kabul edilmektedir. Bunun yanı sıra tırmalama ya da ısırmanın olmamasına rağmen hayvanın salya ve tükürüğünün kesik, yara, deri bütünlüğü bozulmuş olan deriye temas etmesi durumunda bulaşma gerçekleşmektedir. Hayvanın ısırmasının önemli olduğu kadar ısırılan bölgenin de bulaşma açısından önemi büyüktür. Boyun ve baş kısmının ısırılması bulaşma riskini arttırmaktadır.
Kuduzun Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?
- Kuduz belirtilerinden ilki ateştir. Virüs vücuda giriş yapar ve sonrasında hızlı olarak kana karışmaktadır. Kana yayılan virüs etkisini göstermeye başlar. Bu durumda bağışıklık sistemi mücadele eder ve virüslerle çatışma gösterir. Sonuç olarak ateş meydana gelir.
- Virüs vücuda yayıldığı zaman en yoğun sinir sistemini etkilemektedir. Kişide baş ağrısı oluşmaktadır.
- Bir hayvan tarafından ısırılma gerçekleştiği zaman virüs hemen harekete geçmektedir. Kişide bulantılar ve kusmalar gözlemlenmektedir.
- Virüsün sonuçlarından bir diğeri saldırgan davranışların oluşmasıdır. Kişi yerinde duramaz ve aşırı hareket eder. Bu duruma gerekçe olarak virüsün merkezi sinir sistemini etkilemesi gösterilebilir.
- Virüs merkezi sinir sistemine zarar verdiğinden dolayı birey yutkunma problemi yaşamaktadır.
- Suyun görülmesi ile korku hali meydana gelmektedir. Bu rahatsızlığın en keskin belirtisi sudan korkmadır. Korkunun nedeni ise kişinin yutkunma güçlüğü çekmesidir.
- Halüsinasyonlar görülmeye başlanır. Merkezi sinir sistemi yıprandığı için hayaller görülür.
- Virüse maruz kalan hayvan veya insan, hastalığın en son döneminde kısmi felç yaşamaktadır. Hayvanın ısırma durumuyla karşılan kişinin hemen hastaneye gitmesi gerekir. Hekim yararı inceler ve nasıl meydana geldiğini öğrenerek tedavi sürecine karar vermektedir.
Kuduz Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Şüpheli hayvan temasının olması ile bu aşının en hızlı şekilde yapılması gerekir. Kuduzu bulaştırma tehlikesi olan hayvanların tırmalaması, ısırıkları ya da deri bütünlüğü bozulan alana salyalarını bulaştırmaları durumunda kuduz aşısı yapılmalıdır. Ayrıca kuduz bulaşması olasılığı olan köpek ve kedi tırmalama durumunda aşının yapılması gerekmektedir.