Amonyum Nitrat Nedir? Tehlikeli mi? Zararları Nelerdir?

Amonyum nitrat; amonyak ve nitrik asit maddelerinin birleşimi ile oldukça ucuza elde edilen bir tuz ve kimyasal madde şeklinde ifade edilmektedir. Genel olarak tarımla uğraşan kişiler tarafından bilinir ve gübrelemede etkili olduğu dile getirilir.

Amonyum Nitrat Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Patlayıcı bir özelliğe sahip olan amonyum nitrat, kullanımı ve depolanması ayrı bir dikkat istene kimyasal bir bileşendir. Suda kolayca çözünebilen ve bitkilerin beslenmesi konusunda etkili olan bu bileşen, tarım alanında azotlu gübre olarak sıklıkla tercih edilmektedir. Patlayıcı olma riski ve bu özelliği, aşırı miktarda amonyum nitratın bir araya gelmesi ve ısınması şeklinde ortaya çıkmaktadır. 170 dereceye ulaştığında çözülmeye başlar ve nitröz oksit ortaya çıkmaya başlar. İlk ısınma sonucunda ortaya su, oksijen ve azot ortaya çıkmaktadır. Bu patlayıcılığın artmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle kesinlikle dikkatli bir şekilde kullanılmalı ve depolanmalıdır. Aksi bir durumda insan hayatı için tehlikeli sonuçlar meydana getirebilmektedir.

Amonyum ve nitrat bileşenlerinin kökünden elde edilen amonyum çoğu zaman tarımda gübreleme alanında tercih edilen bir bileşen olmaktadır. Gübreleme konusunda yoğun bir şekilde kullanılmasının yanı sıra aynı zamanda patlayıcı etkisinin olması hem iyi hem de kötü sonuçlara yol açabileceğini göstermektedir. Türkiye'de yaprak gübrelemesi için sıklıkla tercih edilmektedir. Bitkiler tarafından kolayca emilen bir gübre formu oluşturmaktadır.

Amonyum Nitrat Tehlikeli mi?

Patlayıcı etkisi bulunan amonyum nitrat tarih boyunca gerek sanayi gerekse farklı pek çok illegal durum için kullanılmış ve çeşitli kazaların, can kayıplarının oluşmasına sebebiyet vermiştir. Tarihe baktığımızda İngiltere, Amerika ve Almanya'da bu kimyasal bileşene bağlı olarak meydana gelen patlamaları görebilmekteyiz. Aynı zamanda son günlerde Beyrut'ta yaşana patlamanın da bu bileşenden kaynaklandığı belirtilmektedir. Nitrat ısındığı zaman patlayan bir maddedir. Güçlü patlayıcıların yapımında kötü amaçlı kullanımına bağlı olarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı amonyum nitrat gübrelerinin kullanımına yasak getirmiştir.

Amonyum Nitrat Zararları Nelerdir?

Sadece patlayıcı etkisi değil çevreye ve sağlığa vermiş olduğu zararla konusunda da amonyum nitrat tehlikeli olabilmektedir. Su kaynaklarının tadına, rengine ve kokusuna herhangi bir şekilde etki etmediği için yaratmış olduğu kirliliğin fark edilmemesi olağandır. Sadece su değil aynı zamanda sebzelere ve bitkilere karışarak insanlara ve hayvanlara da geçebilmektedir. Bu durumun sonucunda birtakım zehirlenmeler meydana gelebilmektedir. Nitrat zehirlenmesi sık karşılaşılan durumlardan biridir. Bu nedenle sudaki nitrat değerleri sınırlı ve kontrollü bir şekilde değerlendirilmektedir. Aksi durumda kişinin biyolojik yapısında birikme yapıp sağlığını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Amonyum Nitrat Nasıl Kullanılır? Türkiye'de Satılıyor mu?

Çoğunlukla gübreleme için kullanılan amonyum nitrat aynı zamanda kötü amaçlar için ve patlayıcı madde üretmek amacıyla illegal şekilde de kullanılabilmektedir. Türkiye'nin iklim koşulları göz önüne alındığı zaman az yağış alan İç Anadolu Bölgesi'nde amonyum nitrat gübresi kullanılabilmektedir. Çünkü bu gübreler toprağın kendi nemi ile birlikte eriyebilmektedir.