Gıda Boyası Nedir? Nasıl Elde Edilir? Sağlığa Zararları ve Faydaları
Gıda boyası, renk verme özelliği olan, kozmetik ürünlerin içinde, gıda ve ilaç sektöründe kullanımı tercih edilen katkı maddesidir.
Gıda Boyası Nedir, Ne Demek?
Dünya'daki nüfus arttıkça gıda tüketimi ve üretimi de hızlı bir şekilde artmaktadır. Bahsedilen artış durumundan kaynaklı olarak besinlerin taşınma, depolama esnasında bozulmalarının engellenmesi amacı ile katkı maddeleri kullanılmaktadır. Gıdanın ilgi çekici olmasını sağlayan etkenin rengi olduğu söylenebilir. Her gıda maddesi türü için alışılagelmiş renk istenir. Gıda boyası gibi Katkı maddelerinin birbirinden farklı kullanılma nedenleri bulunmaktadır. Bunlardan biri lezzet kalitesinin artırılmasıdır.
Gıda Boyası Ne İşe Yarar?
Bir gıdanın nem, depolama, hava koşulu, hava değişimi, sıcaklık gibi etkenlerden dolayı renk kayıplarının korunması için kullanılmaktadır. Tüketici kişilerin beklentilerinin karşılanması için işleme, depolama gibi etkilerin minimum seviyeye indirilmesi amacıyla gıda boyası kullanılır. Diğer kullanım nedenleri ise kalitesi düşün olan gıdaların cazip hale getirilmesi, rengi olmayan gıdaların renklendirilmesi, gıdanın çekiciliği için belli özelliklerin kazandırılmasıdır.
Gıda Boyasının Zararları Nelerdir?
Hafızayı olumsuz anlamda etkilemekte ve öğrenim bozukluklarına yol açmaktadır. Özellikle çocuklara zarar veren katkı maddeleri öğrenme yetisini azalmakta ve hafızanın gerilemesine yol açmaktadır. Genetik faktörler üzerinde olumsuzluklar yaratan bu boyalar aşırı kullanıldığı zaman DNA yapısını bozmakta bu yüzden genetik bozulmalara neden olmaktadır. Meydana gelen genetik zararlar içerisinde kişilik bozukluğunun oluşma ihtimali vardır. Yapılan birçok araştırmaya göre fazla oranda gıda boyasının tüketilmesi çocukların davranışlarının bozulmasına, dikkat eksikliklerine neden olmaktadır. Çocukların çok sevdiği abur cuburların tüketilmemesi önerilir. Marketlerde yer alan abur cuburların içerisinde bir sürü katkı maddesi bulunduğu için oldukça zararlıdır. Bilgilerin hafızada tutulması, öğrenmenin yavaşlaması, okuduğunu anlama gibi beceriler zaman içerisinde etkisini yitirmektedir.
Gıda Boyasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
İnsanların gıda boyası gibi renk veren katkı maddeleri ile ilgili bilgilendirilmesi gerekir. Yapılan araştırma metinleri okunmalı, diğer kişiler ile paylaşılmalıdır. Satın alınan gıda içeriklerine bakılması önemlidir. Bu yüzden içerik kısmında yer alan kodlara bakmak ve uzak durmak gerekir. Katkı maddesinin olduğu gıdalar minimum derece tüketilmeli ve alışkanlık yapmasına izin verilmemelidir. Zararlı madde içeren gıdalar bir süre sonra insan vücuduna zarar vermekte ve çeşitli hastalıkların yaratıcı olmaktadır.
Gıda Boyası Neyden Yapılır?
Gıdaların içinde yapay renk maddeleri yer almaktadır. Kimyasal sentez aracılığı ile üretilen renk maddeleri doğada bulunmamaktadır. Bu maddelerinin çoğunun sentezlenmesi sürecinde başlangıç maddesinin kömür olduğu söylenebilir. Yapay renk maddelerinin yüksek seviyede çözünme özelliklerinin olduğu ifade edilmektedir. Raf ömürlerinin uzun olduğu söylenebilir. Çeşitli şekillerde üretilebildikleri için renk tonu çeşitleri fazla olmakla birlikte renklendirme güçlerinin yüksek olduğu söylenebilir. Yapay renklendiricilerin yağda çözünen, pigmentler, suda çözünen olarak üç kızma ayrıldığı ifade edilebilir. Gıdalarda bulunan doğal renk maddelerinin isimleri inorganik doğal renklendiriciler, klorofiller, antositaninler, monaskus, betalainler, koşnil, benzer pigmentler, karotenoidler, myoglobin, safran, hemoglobin, anatto, gardanyandan elde edilen boyalardır. Gıda boyasının zararları dikkate alınarak tüketilmelidir.