Köygöçüren Mantarı Nedir? Özellikleri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır? Nerede Bulunur?
Köygöçüren mantarı; nadir bulunan mantarlardan biri olan, diğer bir ismi ölüm meleği olarak bilinen, ciddi sağlık problemlerine yol açabilen, zehirli olup olmadığı oldukça merak edilen bir besindir.
Köygöçüren Mantarı Nedir? Zehirli mi?
Amanitaceae familyasına ait olan köygöçüren mantarı, en tehlikeli mantar türleri arasında yer almaktadır. Ülkemizdeki mantar zehirlenme vakalarında ön plana çıkmaktadır. İnce uzun bir gövdesi bulunan ve en zehirli mantarlar arasında yer alan bu mantarın sarımsı bir şapka rengi bulunmaktadır. Sağlık açısından ciddi problemlere yol açması nedeniyle, ölüm meleği olarak da isimlendirilmektedir.
Oldukça zehirli olan köygöçüren mantarı, yaz mevsimi başında ve sonbaharda ormanlık alanlarda sıklıkla ortaya çıkan bir manat türüdür.
Köygöçüren mantarı içerisinde amanitin ve phalloidin maddeleri bulunmaktadır. Bu maddeler vücut tarafından sindirildikten 8-12 saat sonra birtakım semptomlar meydana getirmektedir. Bu bileşenler 3-4 gün içerisinde karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını bozarak, organlarda ciddi zarar oluşmasına neden olur. Köygöçüren mantarı zehirlemesine karşı bir ilaç olmadığından tüketilmemesi gereken mantarlar arasında yer aldığını belirtmemiz gerekmektedir.
Köygöçüren Mantarının Özellikleri Nelerdir?
Ülkemizde en zehirli mantarlar grubunda yer alan köygöçüren mantarı, ciddi zehirlenmeler meydana getirebilmektedir. Ölüme neden olabilen köygöçüren mantarı, uzak durulması gereken vücuda faydası değil zararı olan bir besindir. Olumlu yönde herhangi bir özelliği bulunmayan ölüm meleği köygöçüren mantarı zehirleyici ve öldürücüdür.
Çoğunlukla beyaz renkte olan bu zehirli mantar, aynı zamanda beyaz sporlara sahiptir. Nahoş bir temizlik malzemesi kokusu yaymaktadır. Mantarın hem sapı hem de şapkası belirgin özelliklere sahiptir. Bu mantar uzak durulması ve asla tüketilmemesi gereken bir mantar türüdür.
Köygöçüren Mantarı Nasıl Anlaşılır?
- Zehirli olmasından dolayı köygöçüren mantarının bazı özelliklerinin saptanması gerekir. Zehirli mantar çeşitlerinden biri olan ölüm meleğinin tanınması için bazı detayları incelemeniz faydalı olacaktır:
- Öncelikle şapkasını inceleyiniz. Genel olarak bu mantarın şapkası kırık beyazdır. Renk içeriğinde zeytin yeşili, soluk yeşil ve sarı renk da bulunabilmektedir. Fazla olgun hale geldiğinde şapkası kahverengiye döner. Bu mantarın şapkalarında çoğu zaman bir ya da birden fazla ince tül doku bulunmaktadır. Çapı ise 7,5 ila 15 cm arasındadır. Şaplanın altında ince, beyaz lameller bulunmaktadır. Genç mantarların şapkaları yuvarlaktır. Büyüdükçe şapkası düzleşir.
- İncelenmesi gereken bir başka detay sap kısmıdır. Bu mantarı sapı yaklaşık olarak 7-15 cm arasındadır. Sap rengi şapka enginden daha açıktır. Mantarın sap kısmının alt bölümüne bakmanız gerekir. Bu alt kısım köygöçüren mantarında büyük olabilir yaklaşık 4 cm kadar görülebilir. Bu mantarın eteği, sapı hemen şapkasının altında saran ince bir zar şeklindedir. Bu zarın rengi beyazdır. Bu zar sap kısmında 5-7,5 cm'lik gevşekçe tutunmuş gibidir.
- Mantarı koklayabilirsiniz. Bu mantarda amonyak kokusu vardır. Hatta ev temizlik malzemesi kokusunu da andırır. Eğer fiziksel özellikleri ile anlayamıyorsanız, koklayabilirsiniz. Fakat mantarı koklarken yutmayınız. az bir miktarı bile sizi hasta yapmaya yetebilir.
- Bu mantarı elleyebilirsiniz. Köygöçüren mantarının şapkası biraz yapışkandır. Hafif dokunduğunuz zaman ellerinizde yapışkan bir his olabilir. Eğer dokunduktan sonra ellerinizi yıkamazsanız toksinler sizi hasta yapabilir.
Oldukça zehirli olan köygöçüren mantarı, yenmediği zaman zehirlememektedir. Mantardaki toksinler sadece sindirildiği zaman zararlı olmaktadır.
Köygöçüren Mantarı Nerede Bulunur?
Ormanlık alanlarda bulunan köygöçüren mantarı, yağışlı iklimi sevmektedir. Sık ormanlık alanlarda ve yağışlı yerlerde kendiliğinden yetişmektedir. Karadeniz Bölgesi ile birlikte, Ege ve Akdeniz Bölgesi'nde de görülebilir. Türkiye'nin pek çok bölgesinde yetişmektedir. Ormanlık alanlarda özellikle meşe ağaçlarının altında bulunmaktadır. Bazı durumlarda çimlerde de yetişmektedir.
Zehirli mantar yersek ne olur diye merak ediyorsanız, organ yetmezliği ile beraberinde ölüm meydana gelebilir. Köygöçüren mantarı dahil olmak üzere zehirli olan ve ne olduğu bilinmeyen mantarların asla tüketilmemesi gerekir.