Kısırlık Nedir? Belirtileri Nelerdir? Neden Olur? Kısırlık Tedavisi Aşamaları
Kısırlık; aynı zamanda infertilite ismi ile bilinen, kadınların ya da erkeklerin tıbbi anlamda çocuk sahibi olamaması durumuna verilen isimdir.
Kısırlık Nedir, Ne Demek?
Özellikle çiftler için önemli sorunlardan bir tanesi olan kısırlık; eşlerin bir yıl boyunca cinsel ilişkide bulunmasına rağmen çocuk sahibi olamadıkları zaman bahsedilen bir durumdur. Kısırlık çiftlerin uzun süre boyunca herhangi bir koruma olmaksızın düzenli cinsel ilişkiye girmesine rağmen çocuk sahibi olamaması ile ortaya çıkabilen bir hastalıktır.
Yapılan birtakım araştırmalara göre erkeklerde kısırlık olabileceği gibi kadınlarda da bu durumun görüldüğünü ortaya koymaktadır. Dünya genelinde çiftlerin yaklaşık olarak %25'ini etkileyen bir durumdur. Bu durum için başvurulan yöntemler genelde üreme tedavileridir. Yapılan tetkikler sonrasında kişilerin hangi tedaviye uygun olduğu belirlenerek ve vakit kaybedilmeden bu tedavilere başlanılmaktadır.
Kısırlık Belirtileri Nelerdir? Bekarken Nasıl Anlaşılır?
Öncelikle belirtmek gerekir ki kısırlık teşhisi konulabilmesi için belirtiler yeterli değildir. Birtakım testlerin ve tahlillerin uygulanması gerekmektedir. Bekarken kısırlık nasıl anlaşılır ve genel semptomlar nelerdir diye bakacak olursak eğer;
- Adet düzensizliklerinin olması ya da hiç adet olamama
- Adet döneminde şiddetli sancı olması ve kanamanın yoğun olması
- Hamileliğin söz konusu olmaması halinde memelerden süt gelmesi
- Aşırı kilo ve hormon bozukluğu kaynaklı tüylenme ve akne problemi
- Erkeklerde boşalma ve sertleşme problemleri
- Testislerde ağrı ya da şişlik problemi
- Erkeklerde çok az meni olması
Yukarıda saydıklarımızın haricinde genç çiftlerin 2 yıl korunmadan ilişkiye girmesine rağmen gebeliğin gerçekleşmemesi kısırlık belirtisi olabilmektedir. 25 yaştan sonra üreme fonksiyonlarında azalma gözlemlenmektedir. Düzenli ve uzun süreli korunmasız ilişkiye rağmen gebelik gerçekleşmiyorsa, uzman bir doktora gidilmelidir.
Kısırlık Neden Olur? Sebepleri Nelerdir?
Doğum ve doğum sonrasında bir yıllık süre içerisinde spermler yumurtalık torbasına iner. Testislerden bir ya da iki tanesinin yumurtalığa inmemesi ve yüksek ısıya maruz kalması erkeklerde hastalığın oluşmasının en önemli nedenidir.
Bunun dışında testislerde ve yumurtalıklarda meydana gelen tümörler de buna neden olabilir. Kimi durumlarda yumurtalıkların etrafında varisli damarlar bulunur. Bu durum erkeklerin %15'inde görülmektedir. En önemli sebebi ise enfeksiyonlardır.
Hem erkekler hem de kadınlarda meydana gelen enfeksiyonlar yumurtalıkların zarar görmesine neden olarak kısırlığa neden olur. Nitekim en büyük nedeni yüksek sıcaklıktır. Yüksek ısılar üreme sistemine büyük bir zarar verebileceği gibi bu probleme de neden olabilmektedir.
Eğer kısırlık genetik mi diye soracak olursanız, birçok hastalık gibi genetik olarak aktarılabilir. Bu rahatsızlığın görüldüğü üzere birden fazla nedeni bulunmaktadır.
Kısırlık Testi Kadın ve Erkekler İçin Nasıl Yapılır?
Gelişen teknoloji ile günümüzde kısırlığın tespit edilmesi kolay olmaktadır. Kısırlık testi erkekler için spermiogram yöntemi ile yapılmaktadır. Bu sperm sayısı testidir. 3 gün boyunca ilişki ya da mastürbasyon yapmamış herhangi bir cinsel faaliyette bulunmamış kişiden meni örneği alınır ve incelenir.
Kadınlar için ise durum daha farklıdır. Kadınlara hormon testleri ve jinekolojik muayene ile vajinal ultrasonografi, gerekli görülen durumlarda rahim filmi çekilerek kısırılık tespiti saptanmaktadır. Eğer ki kesin sonuç alınamazsa MRI, laparoskopi ya da histeroskopi uygulanabilir.
Kısırlık Tedavisi Aşamaları Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
Bu durumun tedavi aşamaları birbirinden farklıdır. Bu tedaviler birbirini takip eder ve bir yöntem başarısız olduğu zaman diğer yönteme geçilir. İlk tedavi olarak yumurtlama tedavisi uygulanır. Eğer yumurtlamayı sağlayan sorunlar çözülebilecek ise ilk aşamada bu yöntem tercih edilir ve çeşitli ilaçlar kullanılır. İlaçların düzenli olarak kullanımı ile beraber hasta ultrason ile belirli aralıklarla takip edilir ve yumurtaların gelişimi izlenir. Kullanılan ilaçlardaki asıl amaç birden fazla yumurta elde etmektir. Yumurta sayısı istenilen düzeye geldiğinde ise hastaya çeşitli iğneler yapılır ve cinsel ilişkide bulunması istenilir.
Yumurtlama tedavisi erkek ve kadınlar için uygulanan ilk tedavi yöntemidir. Bunun dışındaki sorunlar için de yine bu tedavi yöntemi kullanılabilir. Bu tedavi sonucunda sperm sayısı istenilen düzeye gelirse bu durumda kısırlık azalır ve %15 – 20 oranında gebelik sağlanabilir.
Kısırlık için bir başka tedavi yöntemi aşılamadır. Sperm hücrelerinde kusur olduğu zaman tercih edilir. Ayrıca açıklanmayan sorunlar için de bu tedavi tercih edilir. Aşılama tedavisi diğer tedavi yöntemlerine göre daha düşük maliyetlidir. Maliyeti düşük olsa da hem uygulamasının pratik hem de maliyetinin düşük olması nedeniyle uygulanmasında herhangi bir sakınca yoktur. Yumurtalık tedavisinden sonra aşılama uygulanarak bireylerden örnekler alınarak bu örnekler incelenir. Alınan örnekler daha sonra kadının rahmine transfer edilerek döllenme süreci takip edilir. Aşılama tedavisindeki asıl amaç spermin kalitesini artırmak ve spermin rahim içerisinde izleyeceği yolu kısaltmaktır. Bu tedavi yönteminin başarılı olma olasılığı sperm sayısı ile doğru orantılıdır.
Kısırlık için tercih edilen bir diğer tedavi yöntemi ise tüp bebek tedavisidir. Bu tedavi diğer tedavilere göre daha geniş kapsamlıdır. Ancak bu sorunu yaşayan çiftler için en etkili yöntemlerden bir tanesi olarak bilinir. Kadından yumurta hücreleri ve erkekten de sperm hücreleri alınarak laboratuvar ortamında döllendirilir ve daha sonrasında embriyo anne rahmine aktarılarak gebelik sağlanır.