Selenyum Nedir? Nelerde Var? Faydaları Nelerdir? Eksikliği ve Fazlalığı

Vücudumuz içi gerekli olan minerallerden biri olan selenyum; DNA fonksiyonlarında, üremede, tiroid bezlerinin yeterli şekilde çalışmasında ve enfeksiyonlardan kaynaklanan hasarın en az indirilmesini sağlamak gibi etkilere sahip olan bir bileşendir.

Selenyum Nedir, Ne İşe Yarar?

Bağışıklığın güçlenmesi konusunda oldukça etkili olan selenyum, aynı zamanda vücutta antioksidan aktivitenin oluşmasını sağlayan bir mineraldir. Vücudun sağlıklı çalışmasında ve metabolizma fonksiyonlarının korunmasına faydalı olan selenyum, simgesi se olan ve atom numarası 34 olan bir elementtir. İlk olarak 1817 yılında keşfedilmiştir. Vücutta hastalıklara ve strese karşı koruyucu bir etki meydana getiren bu bileşen, serbest radikallerin vücuttan atılmasını sağlarken meydana bu zararlı maddelerin vücuda vermiş olduğu hasarın onarılmasını da sağlamaktadır. İltihabın giderilmesini sağlar.

Kanser hastalığının yaygın türlerinin önlenmesine yardımcı olan selenyum, virüslerle mücadele etmeyi sağlarken aynı zamanda kalp sağlığının korunmasına da yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte astım gibi rahatsızlıkların giderilmesine de destek olur. vücutta yeterli oranda selenyum olmadığı zaman bağışıklık sisteminde zayıflama oluşabilir. Ayrıca karaciğer sağlığı da büyü bir tehlike altına girebilir.

Selenyum Nelerde Vardır? Hangi Besinlerde Bulunur?

Vücudumuz içi çok önemli olmasına rağmen birçok kişi tarafında yeterli oranda depolanmayan selenyum genç, yaşlı her birey için gereklidir. Selenyum hangi besinlerde var sorusunu yanıtlamak için şu şekilde bir listeleme yapabiliriz:

Brezilya Cevizi: Yüksek oranda selenyum içeren bu cevizden yaklaşık olarak 6-8 tane tüketmek 544 mcg selenyum sağlamaktadır.

Balık: Sarı yüzgeçleri ile bildiğimiz orkinos balığının yaklaşık olarak 30 gramında 92 mcg selenyum vardır. Bununla birlikte sardalye, istiridye, karides, somon ve yengeç gibi deniz ürünlerinde de yüksek oranda selenyum bulunmaktadır.

Sığır Eti: Kesimine bağlı olarak değişkenlik gösteren sığır etinin biftek şeklinde tüketilmesi halinde 33 mcg selenyum vücuda alınmaktadır. Sığır karaciğerinde 28 mcg bulunrken sığır eti kıymasında bu değer 18 mcg şeklindedir.

Hindi: Kemiksiz hindi etinin yaklaşık olan 3 gramında 31 mcg selenyum bulunmaktadır. Kepekli ekme -k ile tüketildiğinde daha fazla selenyum alınabilmektedir.

Tavuk: Yaklaşık olarak 85 g tavukta 22 ila 25 mcg selenyum bulunmaktadır.

Süzme Peynir: Günlük selenyum oranının yaklaşık olarak %30'unu karşılayan bu peynirin bir fincan kadarında 20 mcg selenyum bulunmaktadır.

Zenginleştirilmiş gıdalar, pirinç, yumurta, muz, mercimek, kaju, süt ve yoğurt, ıspanak, yulaf ezmesi, kuru fasulye, mantar, ay çekirdeği gibi besinler selenyum açısından zengin olan diğer gıdalar arasında yer almaktadır.

Selenyum Eksikliği ve Belirtileri

Vücutta güçlü antioksidan etkisi gösteren selenyum eksikliği birtakım semptomlar meydana getirmektedir. Selenyum eksikliğinin belirtilerini şu şekilde belirtebiliriz:

• Erkeklerde ve kadınlarda kısırlık
• Kaslar güçsüzlük olması
• Uyuşukluk ve yorgunluk hissedilmesi
• Zihin bulanıklığının görülmesi
• Saçlarda dökülme
• Kötü kolesterolün yükselmesi
• Tırnak yataklarında beyazlama
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması

İnsanlar için selenyum eksikiğinin giderilmesi dengeli ve sağlıklı beslenme şeklinde olmaktadır. Bu bileşen toprakta ve besin kaynaklarında yer almaktadır. Selenyum eksikliği vücutta pek çok semptoma neden olur. AIDS hastalarında ölüm oranının yükselmesi, bazı kanser türlerinde artış olması, sık sık soğuk algınlığı ve grip görülmesi, enfeksiyonlara maruz kalma, deride ve genital bölgede siğillerin görülmesi gibi pek çok etken meydana gelebilir.

Selenyum Fazlalığı ve Zararları

Gereğinden fazla selenyum alınması vücutta selenoza neden olmaktadır. Bu durum saç dökülmesi başta olmak üzere, tırnak kaybı, baş dönmesi, ağızda sarımsak kokusu, mide bulantısı ve kusma, yüzde kızarma ve titreme, kaslarda ağrı ve sinir sistemi lezyonlarının görülmesi, karıncalanma, hissizlik, yanma hissi, kısmi felç gibi durumlar söz konusu olabilir. Fazla selenyumun zararlarını önlemek için dikkat etmek gerekir.

Günlük Selenyum İhtiyacı Ne Kadar?

Genel olarak günlük selenyum ihtiyacı kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Yetişkinlerde yaklaşık olarak 55 mcg olarak belirtilmektedir. Fakat bazı uzmanlar bu değerin 125 mcg olduğu belirtmektedir.